Bình chữa cháy là một trong những giải pháp chống cháy quan trọng và phổ biến nhất. Việc lựa chọn và bảo dưỡng đúng cách các bình chữa cháy sẽ đảm bảo tính sẵn sàng khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Bài viết này sẽ cung cấp đến bạn những thông tin cần thiết về cách chọn lựa và bảo dưỡng bình chữa cháy một cách hiệu quả.
Phân loại bình chữa cháy
Bình chữa cháy là một thiết bị chữa cháy trực tiếp, được sử dụng để dập tắt đám cháy nhỏ và mới bắt đầu, trước khi cháy lan rộng.
Phân loại bình chữa cháy
Bình chữa cháy được phân loại dựa trên các tiêu chí như nhiên liệu, tác dụng dập lửa và áp suất hoạt động. Theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về phòng cháy chữa cháy, các loại bình chữa cháy có những loại sau:
Bình chữa cháy dạng bột
Là bình có chứa chất chữa cháy ở bên trong là dạng bột khô với một áp suất cực lớn. Bình thường được sơn màu đỏ, hình trụ, vỏ được đúc bằng thép. Cụm van được làm từ hợp kim đồng có cấu tạo kiểu vặn một chiều hay kiểu vặn lò xo nén một chiều. Thành phần chính bên trong bình cứa hỏa loại này là bột khô.
Căn cứ vào đặc tính dập tắt đám cháy, bình chữa cháy dạng bột được chia thành các loại: A (chữa cháy chất rắn), B (chữa cháy chất lỏng), C (chữa cháy chất khí) và D hoặc E (chữa cháy điện). Ký hiệu trên bình thể hiện các loại đám cháy mà bình có thể dập tắt, ví dụ:
- ABC: dập tắt được cả 3 loại chất rắn, lỏng và khí.
- BC: chỉ dập tắt được đám cháy chất lỏng và chất khí.
Căn cứ vào trọng lượng của bình chữa cháy, bình chữa cháy dạng bột có thể được phân loại dựa trên trọng lượng của bình, thường là 4kg, 6kg, 8kg, 9kg, 35kg,…Trọng lượng bình càng lớn thì lượng chất chữa cháy càng nhiều, phù hợp với các đám cháy lớn hơn.
Bình chữa cháy dạng khí
Thành phần bên trong của bình chữa cháy dạng khí chính là khí CO2 hoặc một loại khí có tác dụng chữa cháy khác, được nén trong bình với áp suất rất cao, trở thành dạng lỏng. Khi mở van bình, do chênh lệch áp suất, CO2 được phun ra chuyển thành dạng khí với nhiệt độ rất lạnh đến -79°C, sự thu nhiệt xung quanh giúp dập tắt đám cháy.
Bình chữa cháy dạng khí
Cấu tạo của bình:
- Van xả
- Dây loa phun
- Chốt an toàn
- Vỏ bình
Bình chữa cháy dạng khí được phân thành các loại sau:
– Phân loại theo chất khí chữa cháy trong bình
+ Bình chữa cháy khí FM200 (Heptafluoropropane): khí FM200 có tác dụng dập tắt đám cháy bằng cách cắt nguồn oxy, ngăn cản phản ứng hóa học của đám cháy.
– Bình chữa cháy khí Aerosol (bình Stat-x): sử dụng chất chữa cháy dạng Aerosol (hạt siêu nhỏ). Khi phun ra, Aerosol có khả năng lan tỏa rộng, bao phủ toàn bộ diện tích đám cháy.
– Bình chữa cháy khí MT (Monoammonium Phosphate): khí MT có tác dụng ngăn cản phản ứng hóa học, ngăn cản sự cháy. Thích hợp để chữa cháy các chất rắn, lỏng và điện.
– Phân loại theo trọng lượng:
Trên thị trường hiện nay có 2 loại bình chữa cháy dạng khí CO2: 3kg và 5kg,ccó thể phân biệt bằng cách đọc thông số này trên thân tương ứng là bình chữa cháy MT3 và bình chữa cháy MT5. Ngoài ra, còn có thêm một loại lớn hơn là bình chữa cháy xe đẩy 24kg được sử dụng tại sân bay, xí nghiệp lớn.
Bình chữa cháy dạng bọt
Bình chữa cháy bọt Foam là loại bình bên trong bình có chứa khối lượng lớn dung dịch chống cháy mảng bọt, dung dịch này có tỷ trọng nhỏ hơn xăng, dầu hoặc nước. Bọt foam có khả năng làm mát ngọn lửa và phủ lên nhiên liệu để ngăn chặn sự tiếp xúc với oxy, từ đó ức chế và dập tắt quá trình đốt cháy. Các chất hoạt động bề mặt tạo ra bọt ở nồng độ rất thấp, dưới 1%. Bọt chống cháy được tạo thành từ các thành phần như dung môi hữu cơ, chất ổn định bọt, và chất ức chế sự ăn mòn.
Bọt chữa cháy bên trong bình có thể là bọt Foam AFFF, bọt Foam ARC:
- Bọt AFFF (Aqueous Film Forming Foam) sẽ tạo thành một màn sương phủ lên mặt phẳng của nhiên liệu hydrocarbon khi được sử dụng để chữa cháy. Màn sương này ngăn cản sự tiếp xúc của nhiên liệu với không khí, từ đó dập tắt ngọn lửa.
- Bọt ARC (Alcohol Resistant Concentrate) sẽ tạo thành một màng nhầy trên mặt phẳng của nhiên liệu không hòa tan khi được sử dụng để chữa cháy. Màng nhầy này ngăn cản sự lan rộng của ngọn lửa và dập tắt đám cháy.
Bảo dưỡng bình chữa cháy như thế nào?
Bảo dưỡng đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo bình chữa cháy luôn trong tình trạng sẵn sàng và hoạt động hiệu quả khi cần thiết. Dưới đây là một số hướng dẫn về cách bảo dưỡng bình chữa cháy:
Phân loại bình chữa cháy
Kiểm tra định kỳ:
- Kiểm tra áp suất, đảm bảo nằm trong mức chỉ định.
- Kiểm tra tình trạng bên ngoài, không có hư hỏng, rò rỉ, v.v.
- Kiểm tra tem nhãn, đảm bảo còn hạn sử dụng.
Bảo dưỡng thường kỳ:
- Thay thế bột/dung dịch chữa cháy theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Vệ sinh sạch sẽ bên trong và bên ngoài bình.
- Bôi trơn van và các bộ phận chuyển động.
Lưu trữ đúng cách:
- Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp.
- Không để bình ở nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp.
- Đặt bình ở vị trí dễ tiếp cận, không bị che chắn.
Việc lựa chọn các vật liệu chống cháy nói chung và bình chữa cháy nói riêng đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo an toàn phòng cháy hiệu quả. Các cơ sở, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ và đào tạo nhân viên sử dụng bình chữa cháy một cách thành thạo. Chỉ với những biện pháp như vậy, bình chữa cháy mới thực sự phát huy tác dụng khi xảy ra tình huống khẩn cấp.
